Tungumál talað í Mexíkó
Mexíkó er afar fjölbreytt land, bæði líffræðilega (það er talið megadiverse og er meðal efstu fimm landanna í heiminum hvað varðar líffræðilega fjölbreytileika) og menningarlega. Spænska er opinber tungumál Mexíkó og rúmlega 60% íbúa er mestizo, það er blanda af frumbyggja og evrópskum arfleifð, en frumbyggja hópar eru umtalsverður hluti íbúanna og margir af þeim hópum varðveita enn frekar hefðir sínar og talaðu tungumálið sitt.
Tungumál Mexíkó
Mexíkóskur ríkisstjórn viðurkennir 62 frumbyggja tungumál sem enn er talað í dag þó margir tungumálaráðherrar fullyrða að það séu yfir 100 yfirburði. Mismunurinn stafar af því að margir af þessum tungumálum hafa nokkra afbrigði sem stundum eru talin mismunandi tungumál. Eftirfarandi tafla sýnir mismunandi tungumál sem talað eru í Mexíkó með nafni tungumálsins eins og það er kallað af hátalarum í því tungumáli sem birtist í sviga og fjölda hátalara.
Upprunalega tungumálið sem talað er af stærsta hópnum langt er Náhuatl, með yfir tvö og hálft milljón hátalara. Náhuatl er tungumálið sem talað er af Mexica (áberandi meh- shee -ka ), sem einnig er stundum nefnt Aztecs, sem búa aðallega í Miðhluta Mexíkó. Annað talaðasta frummálið er Maya , með um það bil einn og hálft milljón hátalarar. Maya býr í Chiapas og Yucatan Peninsula .
Mexican frumbyggja og fjöldi hátalara
Náhuatl | 2.563.000 |
Maya | 1.490.000 |
Zapoteco (Diidzaj) | 785.000 |
Mixteco (Ñuu savi) | 764.000 |
Otomí (ñahñu) | 566.000 |
Tzeltal (k'op) | 547.000 |
Tzotzil eða (batzil k'op) | 514.000 |
Totonaca (tachihuiin) | 410.000 |
Mazateco (ha shuta enima) | 339.000 |
Chol | 274.000 |
Mazahua (jñatio) | 254.000 |
Huasteco (tének) | 247.000 |
Chinanteco (tsa jujmi) | 224.000 |
Purépecha (tarasco) | 204.000 |
Mixe (ayook) | 188.000 |
Tlapaneco (mepha) | 146.000 |
Tarahumara (rarámuri) | 122.000 |
Zoque (o'de püt) | 88.000 |
Mayo (yoreme) | 78.000 |
Tojolabal (tojolwinik otik) | 74.000 |
Chontal de Tabasco (yokot'an) | 72.000 |
Popoluca | 69.000 |
Chatino (cha'cña) | 66.000 |
Amuzgo (tzañcue) | 63.000 |
Huichol (wirrárica) | 55.000 |
Tepehuán (o'dam) | 44.000 |
Triqui (driki) | 36.000 |
Popoloca | 28.000 |
Cora (naayeri) | 27.000 |
Kanjobal | (27.000) |
Yaqui (yoreme) | 25.000 |
Cuicateco (nduudu yu) | 24.000 |
Mame (qyool) | 24.000 |
Huave (mero ikooc) | 23.000 |
Tepehua (hamasipini) | 17.000 |
Pame (xigüe) | 14.000 |
Chontal de Oaxaca (slijuala xanuk) | 13.000 |
Chuj | 3.900 |
Chichimeca jonaz (uza) | 3.100 |
Guarijío (varojío) | 3.000 |
Matlatzinca (botuná) | 1.800 |
Kekchí | 1.700 |
Chocholteca (chocho) | 1.600 |
Pima (otam) | 1.600 |
Jacalteco (abxubal) | 1.300 |
Ocuilteco (tlahuica) | 1.100 |
Seri (konkaak) | 910 |
Quiché | 640 |
Ixcateco | 620 |
Cakchiquel | 610 |
Kikapú (kikapoa) | 580 |
Motozintleco (mochó) | 500 |
Paipai (akwa'ala) | 410 |
Kumiai (kamia) | 360 |
Ixil | 310 |
Pápago (tono ooh'tam) | 270 |
Cucapá | 260 |
Cochimí | 240 |
Lacandón (hach t'an) | 130 |
Kiliwa (k'olew) | 80 |
Aguacateco | 60 |
Teco | 50 |
Gögn frá CDI, Comisión Nacional para El Desarrollo de los Pueblos Indígenas